آیین «ورف چال» در آمل؛ از پادشاهی زنان تا حفظ سنت ۶۰۰ ساله

به گزارش پایگاه خبری فرا وحدت، ورف چال (چاه برف) واژه مازندرانی و به معنای چاهی است که اهالی روستای اسک هر ساله در یکی از روزهای ماه اردیبهشت حفر کرده و داخل آن را پر از برف می کنند.

علاوه بر مردم روستاهای لاریجان، هموطنان زیادی نیز از سراسر کشور برای تماشای این آئین سنتی به منطقه سفر کردند.

حضور جوانان منطقه و نیز شهرستان آمل در محل برگزاری این مراسم که پا به پای بازماندگان این آئین کهن حضور داشتند، به زیبایی آن افزوده بود.

زنان اسک پادشاهی کردند
بر اساس رسوم دیرینه، مراسم ورف چال در آمل فقط با حضور مردان در دامنه کوه برگزار می شود و اداره امور روستا و نگهدای آن بر عهده زنان قرار می گیرد.

زنان اسک وشی امروز در نبود مردانشان، پادشاهی کردند، موضوعی که خودشان با نام ‘ زن شاهی ‘ در تاریخ برگزاری آئین سنتی ۶۰۰ ساله ورفچال ثبت کردند.

امروز تا زمانی که مردان از جمع آوری و دفن کردن برف در چاه حفاری شده در دامنه کوه دماوند برگردند، زنان اسک وش به هیچ غریبه ای اجازه ورود به روستا را ندادند، همان گونه که هیچ مردی اسکی هم امروز در منزل نماند.

سنتی ۶۰۰ ساله

آیین سنتی وَرفِ چال که سابقه حدود ۶۰۰ ساله دارد، هر سال در یکی از روزهای جمعه اواخر فروردین ونیمه نخست اردیبهشت ماه برگزار می شود.

سابقه آیین ورف چال به دوره ‘ آل بویه ‘ در طبرستان باز می گردد، و علامه محمدبن جریر طبری هم در این باره نوشت : این مراسم هرساله در اردیبهشت ماه برگزار شده و با نظمی خاص و با حفظ آداب ملی و مذهبی جهت ادای دین و برآوردن حاجات شرعی، با تمسک به ادعیه ائمه اطهار (ع) جهت حمل برف با نشانه تقدس وسفیدی بخت با دست به دست کردن برف از دامنه های ورفِ چالِ اَسکِ وَش اقدام می کنند.

اهالی روستای اسک بر اساس یک رسم و سنت قدیمی در منطقه اسک وش با جدا کردن تکه های برف و حمل آن حدود یک کیلومتر به سمت گودالی که حدود ۱۰ متر عمق و یک متر پهنا دارد، آن را پر از برف می کنند و معتقدند آب این گودال در فصل گرم سال برای رهگذران و حیوانات منطقه قابل استفاده است.

حضور افراد با گروه های سنی متفاوت در این مراسم در نوع خود و حجم برفی که بر دوش می کشند، جالب توجه است.

پس از پر شدن برف در گودال، افراد دور یک سفره بزرگ که حاشیه گودال پهن می شود غذاهای سنتی را که به همراه آوردند صرف کرده و جشن می گیرند.
آئین سنتی ورفچال یک دهه پیش در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شد.

تلاش هایی نیز تاکنون برای به ثبت رساندن آن در فهرست آیین های کهن جهانی شده است.
مردم مازندران آیین های سنتی زیادی دارند که با گذر زمان بسیاری از آنها به فراموشی سپرده شده است.

تیرماسیزده شو، چهارشنبه سوری، نوروز خوانی، تحویل سال نو و عید نوروز، عزاداری تاسوعا و عاشورا، تعزیه خوانی در ماه محرم از مهم ترین آئین های سنتی و مذهبی مازندران است.